Tetuek Puisi Bali Anyar lan
Panglimbak Puisi Bali Anyar
Puisi Bali
Anyar inggih punika sinalih tunggil kria sastra bali anyar sanē nēnten kaiket
oleh uger-uger sakewanten kaiket antuk wirama sanē masusun mapada miwah
macarik. Puisi Bali Anyar puniki taler
kewastanin antuk puisi Bali modērn. Wangun puisi Bali anyar metiosan ring
wangun pupuh, kidung, utawi wirama sanē sampun kaiket antuk uger-uger. Puisi
Bali Anyar yening rerehang ring panglimbak kasusastraan Bali, ngeranjing ri
sajeroning kasusastraan Bali anyar sanē polih pengaruh saking kasusastraan
modērn sanē embas saking kebudayaan Barat Eropa. Puisi Bali Anyar ngaeit medal
duk warsa 1959, sane kacihnayang antuk medalnyanē puisi pakaryan Suntari PR
sanē mamurda ”Basa Bali” sanē munggah ring majalah Mēdan Bahas
Yogyakarta.
Unsur Intrinsik Puisi Bali Anyar
Unsur intrinsik ring puisi Bali
anyar puniki inggih punika :
1. Murda
(judul)
Murda puniki mangdanē manut ring tema sane sampun
kasayagayang.
2. Unteng
(tēma)
Daging puisi mangda manut ring tēma.
3. Wirama
Suara Miwah intonasi sanē becik daweg ngwacēn puisi.
4. Wirasa
Penghayatan mangda becik, mangda pamiarsa kalulut.
5. Wangun
Puisi
Wangun puisi sanē kasurat mangda becik.
6. Baris
Lengkara
Kruna-kruna sanē kasusun ring acarik utawi apada mangda
lengut.
7. Kosa
Basa
Kosa Basa sanē kaanggēn cendet, nēnten sekadi ngaryanin
cerita.
Ngeresepang Tetikes Ngwacēn Puisi
Bali Anyar
Tetikes ri kala ngwacēn puisi
Bali anyar inggih punika, sekadi :
1. Wicara
Daging
miwah unteng puisi sanē jagi kawacēn.
2.
Wirasa
Penghayatan ritakala ngwacēn puisi.
3.
Wirama
Suara miwah intonasi mangda manut ring daging puisi.
4. Wiraga
Paripolah angga sarira.
5. Wates
Lengkara
Tanjek bebaosan mangda sumeken tetuek mieah unteng
puisinē.
Nyurat Puisi Bali Anyar
Sanē patut kauratiang ri kalaning
nyurat puisi Bali anyar inggih punika :
1. Tēma
Patut ēling ring unteng utawi tēma sanē pacang kaunggahang.
2. Diksi
Uratiang indik diksi sekadi ngrereh kruna utawi lengkara sanē anut lan sida nuldul sang sanē ngwacēn.
3. Rima
Ri kala ngrereh kruna taler kautsahayang mangda nentēn rima ring panguntat cariknyanē.
4. Piteket
Mangda puisi sanē kakaryanang mataksu jangkepin antuk piteket.
Contoh Puisi
Bali Anyar :
Basa
Bali
(Cipt. Suntari PR)
Tan uning titiang ring karanan ipun,
Suksman titiange kategul antuk benang sutra,
Ngranjing manyusup tulang ngantos ka sumsum,
Sane dados bagian awak titiange.
Sareng maurip saking ayunan ngantos kelih,Seduke ngipi, mamanah tur ngamedalang rasa,Ring sajeroning basa ibu,Manah titiange sampun kelih antuk cayane,Kaborbor sukman titiange antuk cayane,Titiang manggihin pribadin titiange,
Titiang magubugan ring masyarakat,Terus masemetonan sareng sawitra,Baktin titiang ring rerama nenten ja kirang,Kasih-kinasih sareng alit-alite,
Sane encen kirang kapikayunin,
Titiang nyelipang raos anyar,Anggen titiang payas sane cocok ring kala puniki,Kapanggih rupanipun ngenyagang manah.
Kaketus saking :
Buku Pengembangan Materi Sadhu Sastra Basa Bali
Semester Genap, Kurikulum Merdeka
Penyusun :
1. Putu Reland Dafincy Tangkas, S. S., M. Hum.
2. Made Reland Udayana Tangkas, S. S., M. Hum.
3. I Gede Sudiarta, S. S., M. Pd.
Kaunggah olih : I Gusti Ayu Agung Bintang Vitriani Kusuma